Podatek u źródła (WHT )

Podatek u źródła (WHT) to jeden z najbardziej złożonych obszarów polskiego systemu podatkowego, a jego prawidłowe rozliczanie i stosowanie wymaga nie tylko doskonałej znajomości obowiązujących przepisów, ale także biegłości w interpretacji i aktualizacji stale zmieniających się regulacji. Dla wielu przedsiębiorców, zarówno tych prowadzących działalność międzynarodową, jak i podmiotów wypłacających należności zagranicznym kontrahentom, prawidłowe zrozumienie zasad dotyczących WHT stanowi nie lada wyzwanie. Konsekwencje błędów bywają kosztowne i czasochłonne – od niepotrzebnych sporów z organami skarbowymi po dodatkowe obciążenia finansowe, kary i odsetki.

Co to jest podatek u źródła (WHT – Withholding Tax)?

Podatek u źródła, po angielsku witholding tax (WHT), można zdefiniować jako zryczałtowaną formę podatku dochodowego, który w określonych okolicznościach obowiązane są pobrać polskie podmioty wypłacające wskazane w ustawie należności na rzecz podmiotów zagranicznych.

W rzeczywistości podatkiem u źródła jest także podatek, który co do zasady jest należny od dywidend wypłacanych przez polskie spółki swoim polskim udziałowcom (akcjonariuszom) oraz ewentualnie od innych przychodów z tytułu udziału w zyskach polskich osób prawnych.

Kogo dotyczy podatek u źródła? Kto jest podatnikiem, a kto płatnikiem?

Podatek u źródła dotyczy zagranicznych podatników (nierezydentów), którzy podlegają w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu natomiast funkcję płatnika tego podatku pełnią osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne dokonujące wypłat na rzecz podmiotów zagranicznych.

Przychody są objęte podatkiem u źródła (ustawa o PIT i ustawa o CIT)

Zakres przedmiotowy dochodów opodatkowanych podatkiem u źródła ograniczony jest do wymienionych w art. 21 i 22 ustawy o CIT oraz w art. 29 i 30a ustawy o PIT.

Podatek u źródła obejmuje w szczególności należności z tytułu dywidend, odsetek, należności licencyjnych oraz szeregu usług niematerialnych (np. usług doradczych, księgowych, badania rynku, know-how, prawnych, reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze).

Stawki podatku u źródła

Standardowe stawki podatku u źródła w Polsce wynoszą 10%,19% lub 20%, w zależności od rodzaju dochodu, tj.:

• Dywidendy: 19%,
• Odsetki: 20%,
• Należności licencyjne (tantiemy): 20%,
• Usługi niematerialne, takie jak doradcze, księgowe, reklamowe: 20%,
• Przychodów zagranicznych przedsiębiorstw żeglugi powietrznej i morskiej żeglugi handlowej: 10%.

Z uwagi na to, że Polska ma zawarte z wieloma krajami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, na ich podstawie mogą obowiązywać obniżone stawki podatku u źródła (np. 5% lub 10 %) lub całkowite zwolnienia z tego podatku. Zwolnienie z podatku u źródła w określonych przypadkach przewidują także przepisy ustawy o PIT oraz ustawy o CIT.

Forma certyfikatu rezydencji

Aby podmiot wypłacający miał prawo nie potrącać podatku u źródła lub potrącić podatek w niższej wysokości musi m.in. dysponować certyfikatem rezydencji podmiotu zagranicznego.

Od 1 stycznia 2022 r. podatnicy mają możliwość dokumentowania rezydencji na potrzeby podatku u źródła zarówno oryginałem certyfikatu rezydencji, jak i jego kopią (np. kserokopia, skan).

Mechanizm „pay and refund”

Od 1 stycznia 2022 roku w podatku u źródła wprowadzono mechanizm „pay and refund”. Polega on na tym, że jeżeli suma wypłat na rzecz jednego podatnika przekracza 2 mln zł w roku podatkowym, płatnik zobowiązany jest pobrać podatek według standardowej stawki, nawet jeśli umowa międzynarodowa przewiduje zwolnienie lub obniżoną stawkę.

Aby uniknąć obowiązku poboru podatku według standardowej stawki, płatnik może złożyć odpowiednie sformalizowane oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej, w którym potwierdzi, że posiada dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego uprawniające go do zastosowania preferencyjnych zasad opodatkowania oraz że nie ma wiedzy o istnieniu okoliczności wykluczających możliwość niepobrania podatku na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Drugim sposobem na niepobieranie podatku od należności powyżej 2 mln zł jest uzyskanie opinii naczelnika urzędu skarbowego o stosowaniu preferencji.

 

Możliwości zwrotu nadpłaconego w mechanizmie pay & refund podatku u źródła?

Podatek u źródła nadpłacony w mechanizmie „pay and refund” można następnie odzyskać poprzez procedurę zwrotu podatku u źródła.

Wniosek o zwrot podatku u źródła składa się w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej dostępnej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Podatnik wykorzystuje do tego formularz WH-WCZ, natomiast płatnik formularz WH-WCP. Wniosek składa się wraz z dokumentacją pozwalającą na ustalenie jego zasadności.

Organ podatkowy wydaje decyzję w sprawie zwrotu, w której określa kwotę zwrotu, a sam zwrot następuje bez zbędnej zwłoki, teoretycznie nie później jednak niż w terminie 6 miesięcy od dnia wpływu wniosku o zwrot podatku. W praktyce często trwa to dłużej.

Do jakiego urzędu wpłacić podatek u źródła?

Pobrany podatek „u źródła” należy wpłacić do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania (w przypadku osób fizycznych) albo siedziby (w innych przypadkach) płatnika, tj. podmiotu wypłacającego opodatkowaną podatkiem „u źródła” należność.

W jakim terminie wpłacić podatek u źródła?

Podatek u źródła należy wpłacić do urzędu skarbowego do 7. albo 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został on pobrany. Wpłacie nie towarzyszy obowiązek składania jakiejkolwiek deklaracji.

Jakie deklaracje i informacje złożyć?

Po zakończeniu roku podmioty, które pobrały podatek u źródła obowiązane są do składania deklaracji PIT-8AR oraz CIT-10Z. Deklaracje PIT-8AR składa się w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania albo siedziby płatnika. Natomiast deklaracje CIT-10Z składa się w urzędzie skarbowym, którym kieruje właściwy dla zagranicznego podatnika naczelnik urzędu skarbowego. Ponadto obowiązkiem związanym z pobieraniem podatku „u źródła” jest obowiązek sporządzenia informacji IFT, czyli informacji o wysokości przychodu (dochodu) uzyskanego w Polsce przez nierezydenta. Po zakończeniu roku podmioty, które pobrały podatek „u źródła”, obowiązane są do sporządzenia informacji IFT-1R oraz IFT-2R. Wcześniej (w trakcie roku podatkowego) na żądanie nierezydentów podmioty te mogą być obowiązane do wystawienia informacji IFT-1 oraz IFT-2.

Zakres wsparcia

Z pobraniem podatku u źródła wiąże się szereg obowiązków, uchybienie którym może skutkować dotkliwymi konsekwencjami. Zadania nie uławia fakt, że chodzi o transakcje transgraniczne, gdzie z zasady pojawiają się problemy definicyjne a częste zmiany przepisów powodują, że podmioty wielokrotnie mają problem z określeniem tych obowiązków oraz procedur jakie mają stosować.

Wobec tego oferujemy wsparcie w zakresie:

• analizy każdej z istotnych dla Państwa transakcji z kontrahentami zagranicznymi pod kątem wdrożenia możliwych rozwiązań związanych z zastosowaniem preferencyjnej stawki lub zwolnienia z poboru podatku u źródła,
• sporządzenia wewnętrznej procedury należytej staranności,
• opiniowania ryzyka podważenia statusu odbiorcy jako rzeczywistego,
• właściciela lub zastosowania klauzul obejścia prawa (klauzule SAAR, GAAR)
• wnioskowania o opinię o stosowaniu zwolnienia,
• wnioskowania o zwrot podatku u źródła,
• przygotowania wytycznych odnośnie wymaganej dokumentacji.